GESCHREVEN DOOR: NADINE HOEN
Veel debatvormen hebben een reactiefase: het moment waarin je mag reageren op de argumenten van je tegenstanders en de kans hebt om je eigen argumenten sterker te maken. De Freeze&Go debatvorm, die wij hanteren op onze voorjaarstoernooien, heeft ook zo’n reactiefase. Wat leuk is aan de reactiefase, is ook gelijk wat het moeilijk maakt: iedereen mag meedoen, je hebt kort de tijd en er is veel om op te reageren. Wat is dan een goede strategie? In deze blog leggen we uit hoe jij uit deze korte tijd het maximale kan halen!
Doel van de reactiefase
Om een debat te winnen, moet je twee dingen doen: (1) uitleggen waarom jouw argumenten waar en relevant zijn, en (2) uitleggen waarom de argumenten van de andere kant dat niet zijn. In de reactiefase doe je dit door jouw argumenten te versterken en de argumenten van de andere kant te weerleggen. In de reactiefase let de jury erop of jij op alle argumenten uit de openingsspeeches reageert, en je al jouw eigen argumenten versterkt.
Strategie in de reactiefase
Weerleggen betekent uitleggen waarom de argumenten van de andere kant niet waar zijn. Hoe je een argument precies weerlegt, lees je hier. Versterken kan in de reactiefase op vier manieren. De eerste manier is door iets toe te voegen aan je bestaande argumenten. Zo kan je een argument verder uitleggen. Stel dat je in de openingsspeech hebt verteld waarom je argument waar is, dan kan je in de reactiefase uitleggen waarom dat argument belangrijk is. Je kunt ook een extra voorbeeld, feit, of statistiek toevoegen, wat ervoor zorgt dat jouw argument extra gewicht krijgt. De derde mogelijkheid is om uit te leggen waarom de weerlegging van de andere kant op jouw argument niet klopt. Dat heet ‘de weerlegging van de weerlegging’. Een laatste mogelijkheid is om een vraag aan de andere kant te stellen waarmee je aantoont wat voor gat er in hun argumentatie zit.
Stel de stelling is: Alle drugs moeten legaal worden
En jouw voor-argument uit de openingsfase is: Dat zorgt voor minder milieuvervuiling omdat het drugsafval nu legaal afgevoerd wordt.
Dan zijn je opties in de reactiefase dus:
- Extra uitleg: ‘Ik wil graag een extra toelichting geven op het ‘drugsafval-argument’. Op dit moment wordt er veel drugsafval in de natuur gedumpt. Dit gebeurt, omdat het voor de mensen die de drugs maken illegaal is om het afval netjes weg te gooien. Het is belangrijk dat dit afval niet in de natuur komt. Want dit zorgt voor het doodgaan van dieren, planten en, als we niets doen, zelfs mensen!’
- Extra voorbeeld: ‘Ik wil graag een voorbeeld geven bij het ‘drugsafval-argument’: het natuurgebied op de Brabantse Wal. Daar werd een zeven meter diepe drugsput gevonden waar het afval van synthetische drugs, zoals XTC, werd gedumpt. Die vervuiling kan zelfs in ons drinkwater terecht komen. Dat gebeurt niet meer, als het legaal afgevoerd kan worden.’
- Weerlegging van de weerlegging: ‘De tegenstanders zeggen dat het legaliseren van drugs niet helpt tegen milieuvervuiling. Want, illegaal produceren zal altijd goedkoper blijven. Wij denken dat het wel werkt. Naast het legaliseren van drugs gaan we ook extra voorlichting geven op scholen, in buurtcentra en bij speciale drugs-informatiepunten. Hier leggen we uit hoe belangrijk het voor mensen en dieren is om legale drugs te kopen in plaats van illegale drugs. Dan zullen mensen eerder legale drugs kopen.’
- Vraag stellen: ‘De tegenstanders zeggen dat het legaliseren van drugs niet helpt tegen milieuvervuiling, omdat illegaal produceren altijd goedkoper blijft. Daarom zou het niet stoppen. Ik zou graag aan de tegenstanders willen vragen: als jij als drugsgebruiker kon kiezen tussen een legaal of illegaal middel, wat zou jij dan kiezen? Als de vraag naar illegale drugs afneemt, zal het ook veel minder worden gemaakt.’
Tips voor de reactiefase
Naast deze strategie, is het handig wat algemene tips in je achterhoofd te houden. Die lichten we hieronder toe.
Tip 1: wees kort maar krachtig
Tijdens een open debat is het belangrijk om jouw reactie kort te houden. Hiermee zorg je dat je punt voor iedereen duidelijk is en er geen verwarring over ontstaat wat je bedoelt. Het zorgt voor een beter en leuker debat. Ook zorgt het ervoor dat er tijdens de reactiefase meer ruimte is voor verschillende argumenten, waardoor het debat minder snel een ‘welles-nietes’-strijd wordt. Stel dat er in een Freeze & Go debat in de reactiefase zes minuten zijn. Er zijn drie argumenten van de andere kant waarop gereageerd moet worden, en drie eigen argumenten die versterkt moeten worden. Dit betekent dus dat het over elk argument maximaal één minuut mag gaan!
Tip 2: zeg wat je doet
Als je ergens op reageert tijdens een debat is het belangrijk dat je duidelijk maakt op welk punt je reageert. Dit kun je doen door voordat je de reactie geeft, eerst te vertellen op welk punt je reageert en door kort samen te vatten wat dit punt precies was. Zeg dus niet: ‘Ik wil reageren op wat Lisa zei’ maar liever: ‘Ik wil reageren op het argument over dat er minder drugsafval in de natuur terechtkomt’.
Extra tip: Meer over hoe je goed kan weerleggen lees je hier. Weerleggen is goed te oefenen met het kettingdebat. Hoe een kettingdebat precies werkt, lees je hier!
Tip 3: werk als een team
Tijdens een open debat is het heel belangrijk dat je als team goed samenwerkt. Dit doe je ten eerste door te zorgen dat iedereen iets inbrengt in het debat. Als één leerling al een aantal keer wat gezegd heeft kan die leerling in plaats van zelf op te staan ook een mede-debater die minder heeft gezegd helpen. Een andere tip is om de taken te verdelen. In een Freeze & Go debat zijn er drie argumenten van de andere kant waarop gereageerd moet worden, en drie eigen argumenten die versterkt moeten worden. Dit betekent dat er zes taken zijn die verdeeld kunnen worden over de teamleden.
Tip 4: blijf bij de stelling
Houd de stelling tijdens het debat erbij, bijvoorbeeld op een blaadje. Het komt namelijk wel eens voor dat in het heetst van de strijd en door alle verschillende argumenten er eigenlijk niet meer over de stelling wordt gedebatteerd. Bijvoorbeeld doordat het over een onnodig voorbeeld gaat of over slechts één argument. Zit je vast? Gebruik dan een zinnetje als ‘Ik wil nu graag even terug naar de kern van dit debat: moeten drugs wel of niet legaal worden? Ik wil een nieuw argument inbrengen…’. Voor een goed debat is het belangrijk dat er het hele debat over de stelling wordt gedebatteerd.
Tip 5: voorkom vastlopen
Soms gebeurt het dat een debat op één punt blijft steken en het een heen-en-weer wordt over één argument. Het is belangrijk voor een goed verloop van het debat dat dit niet gebeurt. De timekeeper kan je hierbij helpen. Zoals eerder genoemd weet je dat je in een reactiefase van zes minuten elke minuut over moet stappen op een nieuw punt. Als je dus de timekeeper in de gaten houdt, en ziet dat het te lang over één punt gaat, is het tijd voor een nieuw argument. Weet je niet wat je moet zeggen? Benoem of herhaal een punt waar de andere kant nog niet (voldoende) op gereageerd heeft!
Geschreven door Nadine Hoen
Wist je dat we trainingen aanbieden aan docenten? Bekijk ze hier!
TRAINING VOOR LEERLINGEN/STUDENTEN
Onze debattrainingen in de klas – gegeven door jonge, enthousiaste en ervaren trainers – bestaan uit een korte uitleg en veel debatteren.
DOE MEE!
Ben je al begonnen met debatteren in de klas? Wij geven drie tips om nu te starten met debatteren!