14 nov Verkiezingsdebat versus speldebat: de grootste verschillen

DELEN VIA

Geschreven door: Esther Hijman en Nienke Both

Op 22 november gaan we naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. In de aanloop daarnaartoe verschijnen de verkiezingsprogramma’s en stemwijzers en zijn er tal van verkiezingsdebatten. Miljoenen mensen zitten aan de buis gekluisterd, in afwachting van scherpe argumenten, verrassende weerleggingen en pakkende oneliners (en laten we eerlijk zijn, stiekem ook voor de sensatie). Ook de dagen erna zie je in de media nog veel fragmenten voorbijkomen. Maar als je ooit een debattraining hebt gevolgd, dan weet je dat er veel verschillen zijn tussen een verkiezingsdebat en een speldebat in de klas of bij een debatwedstrijd. Wat de belangrijkste verschillen zijn? Dat lees je hier!

Het verkiezingsdebat

Voordat we kunnen onderzoeken wat de verschillen zijn tussen een verkiezingsdebat en een speldebat, is het goed om scherp te hebben wat een verkiezingsdebat eigenlijk is. Roderik van Grieken, oprichter van het Nederlands Debat Instituut, stelt dat een verkiezingsdebat als doel heeft om kiezers te informeren en hen te helpen bij het maken van een keuze op verkiezingsdag. Tijdens een verkiezingsdebat wisselen politici van verschillende partijen argumenten met elkaar uit, waarbij ook de belangrijkste meningsverschillen naar voren komen. Daarnaast wordt zo’n debat natuurlijk niet ‘gewoon’ in de Tweede Kamer gevoerd, maar op radio en televisie, zodat heel Nederland het debat kan volgen.

Het speldebat

Bij een speldebat staat een stelling centraal en deelnemers mogen (meestal) niet kiezen of zij voor of tegen zijn. Zij worden willekeurig ingedeeld. Het kan dus zijn dat debaters tegen hun eigen mening in debatteren. Dit noemen wij ook wel debatteren met een opgelegde mening. Daarnaast krijgen de deelnemers maar beperkte voorbereidingstijd. Zo kun je de stellingen enkele weken voor een speldebat horen, of juist enkele minuten van tevoren. Tenslotte wordt het speldebat beoordeeld door een jury die ook een winnaar aanwijst. Jury’s gebruiken vaak specifieke criteria om eerlijk te beoordelen welk team het debat heeft gewonnen.

De verschillen

Het grootste verschil tussen deze twee debatvormen zit in ‘de beoordeling’ van het debat. Bij een speldebat moet een onpartijdige jury een oordeel vellen over het debat; bij een verkiezingsdebat is het onduidelijk wie de jury is. Uiteraard bepalen de (zwevende) kiezers thuis wie zij het best vonden en misschien is dit ook wel de persoon op wie zij uiteindelijk stemmen. Daarnaast spelen ook de media een belangrijke rol: door middel van een nabeschouwing en besprekingen in verschillende televisieprogramma’s en kranten kunnen de media ook invloed hebben op de (officieuze) winnaar van het debat.

Een ander groot verschil is het verdedigen van een opgelegde mening tegenover het verdedigen van de mening van de politieke partij. Politici kennen hun partijprogramma heel goed en weten, – als het goed is – precies waar zij voor staan. Als je dan een stelling moet verdedigen, is dat een stuk makkelijker. Je staat immers altijd achter je eigen verhaal. Deelnemers aan een speldebat kunnen tegen hun eigen mening in moeten debatteren. Om dan overtuigend over te komen, moet je soms bijna toneelspelen om zo geloofwaardig mogelijk over te komen. Dat noemen we in de debatwereld ook wel be the argument.

Tot slot vertegenwoordigt slechts één politicus vaak zijn of haar partij tijdens een verkiezingsdebat. Bij een speldebat wordt er meestal gedebatteerd in teamverband. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een Lagerhuisdebat of parlementair debat.

Wil je meer leren over debatteren in verkiezingstijd, of wil je vooral zelf aan de slag met debatteren? Houd dan onze website in de gaten! Op onze stellingenpagina vind je veel stellingen over democratie en rechtstaat en in onze blogs vind je nog meer verdiepende achtergrondinformatie.

Heb je na het lezen van deze blog nog vragen of hulp nodig? Laat het ons vooral weten; we denken graag met je mee!