Debatteren bij alle vakken

DELEN VIA

Debatteren in de wiskundeles? Waarom niet!

Nederlands, geschiedenis, maatschappijleer… Dat zijn de ‘logische’ plekken voor een debat. Maar wat als we je vertellen dat debatteren óók prima kan tijdens vakken als biologie, economie, of zelfs wiskunde? Klinkt misschien gek, maar juist in de vakken waar debat geen standaard onderdeel is, kunnen leerlingen verrassend veel leren van deze werkvorm. In deze blog leggen we uit waarom en hoe je debat kunt inzetten tijdens niet-vanzelfsprekende vakken en geven we je praktische voorbeelden om direct mee aan de slag te gaan.

Waarom debatteren in andere vakken?

Debatteren is niet alleen een taalvaardigheid, het is ook een denkvaardigheid. Leerlingen leren redeneren, standpunten onderbouwen, kritisch denken en luisteren naar elkaar. In elk vak moeten leerlingen keuzes en afwegingen maken, en verschillende perspectieven (leren) begrijpen. Een debat maakt deze processen zichtbaar en actief. Bovendien maakt het lessen dynamischer, wat zorgt voor hogere betrokkenheid.

Tip voor docenten: Gebruik debat als activerende werkvorm om te herhalen, te verdiepen of leerlingen een mening te laten vormen over een onderwerp.

Meer debatvormen ontdekken? Check dan onze werkvormen!

Debat in elk klaslokaal

Wiskunde & debat

Voorbeeldstelling: “Alle leerlingen moeten minimaal één keer per jaar een toets hoofdrekenen maken.” OF “Alle leerlingen moeten minimaal één keer per jaar een wiskundetoets maken zonder rekenmachine.”

In deze stelling komen praktische en onderwijskundige argumenten samen. Leerlingen gaan in debat over de waarde van hoofdrekenen, het gebruik van hulpmiddelen (zoals een rekenmachine), en wat ‘begrijpen’ van wiskunde precies betekent.

Doel: Laat leerlingen nadenken over de onderliggende nut van wiskundige vaardigheden en hun praktische toepasbaarheid.

Biologie & debat

Voorbeeldstelling: “Het genetisch modificeren van foetussen moet worden toegestaan.”

Een gevoelig onderwerp waarbij ethiek en wetenschap samenkomen. Leerlingen moeten zich verdiepen in de biologie achter genetische modificatie én nadenken over maatschappelijke gevolgen.

Doel: Combineer vakinhoud met burgerschapsvorming. Leerlingen leren ethische en wetenschappelijke perspectieven tegen elkaar afwegen.

Economie & debat

Voorbeeldstelling: “De overheid moet alle subsidies op vleesproductie afschaffen.”

Een stelling die vraagt om economische kennis én maatschappelijk bewustzijn. Wat zijn de gevolgen voor producenten, consumenten, en het milieu?

Doel: Stimuleer economische redeneringen en inzicht in hoe financiële prikkels het gedrag van mensen beïnvloeden.

En dat kan natuurlijk bij alle vakken! Hier nog een aantal voorbeelden:

Natuurkunde & debat

Stelling: “Zelfrijdende auto’s moeten worden toegestaan op de openbare weg.”
Doel: Leerlingen verkennen de rol van technologie, veiligheid en regelgeving.

Scheikunde & debat

Stelling: “De productie van plastic moet verboden worden.”
Doel: Reflectie op duurzaamheid, productieprocessen en milieu-impact.

Geschiedenis & debat

Stelling: “Standbeelden van omstreden historische figuren moeten verwijderd worden.”
Doel: Historisch bewustzijn, meerdere perspectieven begrijpen en argumenteren over morele kwesties uit het verleden.

Maatschappijleer & debat

Stelling: “Accounts van influencers die fake news verspreiden moeten tijdelijk gedeactiveerd worden.”
Doel: Kritisch burgerschap, vrijheid van meningsuiting versus verantwoordelijkheid.

Nederlands & debat

Stelling: “Leerlingen zouden zelf hun leeslijst mogen samenstellen.”
Doel: Argumentatievaardigheden en literaire verdieping combineren.

Engels & debat

Stelling (Engels): “The use of English should be mandatory in all Dutch universities.”
Doel: Versterk spreekvaardigheid én laat leerlingen nadenken over internationalisering.

Frans/Duits/Spaans & debat

Stelling (bijv. Frans): “L’utilisation des réseaux sociaux devrait être interdite aux enfants de moins de 16 ans.” (Het gebruik van sociale media moet verboden worden voor kinderen onder de 16 jaar).

Doel: Oefen de doeltaal én stimuleer kritische reflectie op maatschappelijke thema’s.

Kunst & debat

Stelling: “Kunst gemaakt door AI is geen echte kunst.”
Doel: Leerlingen verkennen begrippen als creativiteit, originaliteit en technologie.

Aardrijkskunde & debat

Stelling: “Nederland moet stoppen met bouwen in overstromingsgebieden.”
Doel: Leerlingen analyseren de gevolgen van klimaatverandering en overheidsbeleid.

CKV (Culturele en Kunstzinnige Vorming) & debat

Stelling: “Overheidssubsidie voor kunst en cultuur moet worden afgeschaft”
Doel: Leerlingen reflecteren op de waarde van kunst en cultuur en overheidsbeleid.

LO (Lichamelijke Opvoeding) & debat

Stelling: “Gymlessen moeten door militairen worden gegeven.”
Doel: Leerlingen bespreken het belang van bewegen en reflecteren op de vorm van de gymlessen.

Tip voor docenten: Gebruik vakinhoudelijke actualiteiten als startpunt voor een debat. Sluit aan bij wat er leeft, zowel in de klas als in de maatschappij.

Welke debatvorm past bij jouw vak?

Carrouseldebat: Ideaal voor vakken met scherpe tegenstellingen of morele dilemma’s (bijv. maatschappijleer, biologie).
In beraad: Past goed bij vakken waarin samenwerking en het vinden van oplossingen centraal staan (bijv. aardrijkskunde of economie).
Het debat op voeten: Werkt goed bij complexe onderwerpen met meerdere invalshoeken (bijv. geschiedenis of kunst).

Tip voor docenten: Reflecteer achteraf en vraag na afloop: Wat vond je ervan? Wat heb je geleerd? Zou je dit vaker willen doen? Zo maak je van debatteren een vast en waardevol onderdeel van je les.

Conclusie: Niet denken in vakken, maar in vaardigheden

In elk vak kun je met de juiste stelling een debat voeren dat zowel inhoudelijk verdiept als vaardigheden traint. Door te debatteren leren leerlingen complexe stof actief verwerken, verbanden leggen én hun mening vormen.

En, ben jij al aan het nadenken over een debat in jouw volgende les? Mooi! Zie je nog beren op de weg, neem gerust contact met ons op als je vragen hebt. We denken graag mee over een werkvorm die past bij jouw klas én vak!